Święto Patrona Szkoły - Orląt Lwowskich

Listopadowa Obrona Lwowa 1918 - Kalendarium >>>

Zdzisław A. Lubicz Ojrzyński
Kalendarium
Listopadowa Obrona Lwowa 1918

1.11.1918 Godz. 2.00- 4.00
Ataman Witowskij, dowódca wojsk ukraińsko-austriackich zajmuje zbrojnie Lwów: ratusz, Namiestnictwo, dworce kolejowe, pocztę i telegrafy, Dyrekcję Policji, Dyrekcję Kolei oraz inne ważne obiekty miasta. W skład ukraińskich sił zbrojnych, liczących początkowo 4 tyś., a w następnych dniach ok.10 tys.żołnierzy wchodziły: 15, 19 i 41 pułk piechoty, 30 batalion strzelców, 3 batalion asystencyjny oraz 1000 żandarmów.
Polski Komitet Narodowy powierza kapitanowi Czesławowi Mączyńskiemu dowództwo Obrony Lwowa. Ginie peowiak Andrzej Battaglia.
Pierwsze walki o szkołę Sienkiewicza

2.11.1918
Rozpoczynają się ciężkie walki o Dworzec Główny. Górę Stracenia broni oddział abrahamczyków. Polacy zdobywają magazyn broni. Kpt. Kopeć zdobywa radiostację w Kozielnikach. Kpt. Tatar-Trześniowski ściąga armaty z Rzęsny Polskiej. Zajęcie szkół Marii Magdaleny i Konarskiego. Linia bojowa przesuwa się w kierunku cerkwi św.Jura i ogrodu Jezuickiego. Por.Mond zdobywa remizę tramwajową. Na wiadomość o przybyciu Strzelców Siczowych rokowania polskiej strony z Radą Ukraińską zostają przez stronę ukraińską zerwane.

3.11.1918
Utrata radiostacji w Kozielnikach, która była broniona przez 15 ludzi. Zdobycie placówki Bema, Góry Stracenia, obozu na Janowskim, cerkwi św. Jura, lotniska na Skniłowie, Zamarstynowa, ul.Kopernika i ul.Sykstuskiej. Nadal trwają ciężkie walki o Dworzec Główny. Przybycie posiłków ukraińskich - gwardii Wasyla Habsburga (Wyszywanego) do Lwowa w sile 3000 żołnierzy pod dowództwem Hrycia Kossaka.

4.11.1918
Powtórne zajęcie Szkoły Kadeckiej, Ponowne zdobycie Dworca Głównego po kilkugodzinnej utracie. Walki o szkołę Sienkiewicza - straty polskie ok. 100 poległych. Ciężkie walki na Janowskim. Zajęcie głównej kwatery dowództwa ukraińskiego w pałacu Sapiehów. Zdobycie ul. Kleparowskiej, Gródeckiej, Janowskiej oraz gmachu Sejmu. Okrążenie Cytadeli. Zbudowanie przez kolejarzy pociągu pancernego "Pilsudczyk" dla obrony Dworca Głównego oraz odcinka linii kolejowej do Persenkówki. Ogłoszona została mobilizacja polskich mieszkańców Lwowa, obejmująca mężczyzn od 17 do 35 roku życia. Ukazuje się pierwsza gazeta codzienna "Pobudka", redagowana przez Ludwika Szczepańskiego, Artura Schroedera, Janinę Łady-Walicką, Jana Szarotę i Jana Przybyłe, Do 22 XI 1918 r. wydano 17 numerów.
Dokonany został podział obrony na dwie grupy;
I.- pod komendą kpt. Tatar-Trześniowskiego;
II - objął Mieczysław Ludwik Boruta-Spiechowicz.
Utworzenie służb pomocniczych: 0ddziału Technicznego, Naczelnej Komendy Żandarmerii i Milicji Wojskowej oraz szpitali nr. l - na Politechnice i nr.2 przy ulicy Kleparowskiej, Polska Komisja Likwidacyjna obejmuje władzę w Krakowie. Jednocześnie Rada Regencyjna mianuje naczelnym dowódcą wojsk polskich w Krakowie brygadiera Bolesława Roję, a gen. Roberta hr. Lamezana naczelnym dowódcą we Lwowie.
Aleksandra Zagórska, matka Jurka Bitschana, organizuje Ochotniczą Legię Kobiet. Ukraińcy zajmują zbrojnie Przemyśl.

5.11.1918
Odzyskanie koszar Wuleckich przez por. Wilhelma Starcka. Odparcie ataków na Szkołę Kadecką. Zajęcie poczty, Dyrekcji Policji, rzeźni, ataki na Cytadelę, zajęcie radiostacji przy ul.Chocimskiej.
Bombardowanie lotnicze pociągu ukraińskiego przez poruczników pilotów Stefana Bastyra i Janusza de Beauraina. Polacy wzięli do niewoli 200 jeńców.

6.11.1918
Zdobycie Dyrekcji Kolei, dworca Kulparkowskiego. Gen.Bolesław Roją organizuje w Krakowie pomoc dla Lwowa. Podział frontu na 5 odcinków w trzech grupach: kpt. Trześniowski ego, Boruty-Spiechowicza i Walerego Sikorskiego.

7.11.1918
Pod dowództwem kpt. Boruty-Spiechowicza - podporucznicy Wolak i Rudolff zdobywają w pociągu ukraińskim w Skniłowie 12 armat, 8 tyś.ręcznych karabinów, 4 karabiny maszynowe, amunicję oraz wiele innej broni. Ciężkie walki o Górę Stracenia. Ostrzeliwanie artyleryjskie koszar Ferdynarda. Walki o Dom Inwalidów.
Przybywają ochotnicy z Płocka i Krakowa.
Rozpoczęto budowę pociągu pancernego "PP 3", którą zakończono 19 listopada. Ukraińcy odrzucają polskie propozycje zawieszenia broni.

8.11.1918 Dalsze walki o Dom Inwalidów. Ukraińskie próby odbicia Góry Stracenia. Zdobycie kościoła św. Anny. Ciężkie walki na pl.Bema i w Ogrodzie Jezuickim. Polskie ataki na koszary Ferdynanda i Cytadelę.
Zacięte walki w okolicy Skniłowa.
Budowa auta pancernego "Józef Piłsudski" pod technicznym kierunkiem prof. Antoniego Markowskiego, którego komendantem został E.Świtelnicki - Sas.

9.11.1918
Zaciekłe ataki ukraińskie na Górę Stracenia. Walki w parku Stryjskim i w Ogrodzie Jezuickim, oraz na Poczcie Głównej. Dalsze ostrzeliwanie koszar Ferdynanda i Cytadeli. Przesunięcie frontu w kierunku przedmieścia Żółkiewskiego. Rajd lwowskiej kawalerii "Wilki" do Skniłowa
- rozbrojenie chłopów ukraińskich, zdobyto ok. 100 karabinów.
Dramatyczny lot por. Steca z prof. dr Strońskim do Krakowa w sprawie odsieczy.
Organizowanie przez por. Tadeusz Nittmana lotnego oddziału konnego karabinów maszynowych "Lotna Maszynka".
Z Krakowa pod dowództwem mjr.Juliana Stachiewicza wyruszyła grupa 600 żołnierzy w kierunku Przemyśla.

10.11.1918
Zdobycie płonącej Poczty Głównej. Wypad kawalerii lwowskiej "Wilków" i "Lotnej Maszynki" do Rzęsny Ruskiej, Domażyra i Kozic.
Zgrupowanie mjr.Juliana Stachiewicza w sile ok. 500 ludzi zaatakowało Przemyśl.

10.11.1918
Przybycie Józefa Piłsudskiego i Kazimierza Sosnkowskiego z więzienia w Magdeburgu do Warszawy.

11.11.1918
W kwaterze Marszałka Ferdynanda Focha w Compiegne Niemcy podpisują akt kapitulacji.

11.11.1918
Dalsze ciężkie walki o koszary Ferdynanda i o Cytadelę. Rajd lwowskiej kawalerii do Kulparkowa i Skniłowa. Walki na cmentarzu Łyczakowskim i Stryjskim. Zdobycie Politechniki. Napad ukraiński i zniszczenie polskiej wsi Sokolniki.

11.11.1918 Rada Regencyjna przekazuje naczelne dowództwo nad polską armią Józefowi Piłsudskiemu.

11.11.1918
Po zdobyciu Przemyśla przez grupę mjr.Stachiewicza dołączenie sil ppłk.Karaszewicz-Toka-rzewskiego stworzyło grupę 140 oficerów i 1228 szeregowców przeznaczoną na odsiecz dla Lwowa.

12.11.1918
Ukraińcy ostrzeliwują szpital na Politechnice. Rajd kawalerii do Sokolnik.
Kontrakcja na Zimną Wodę i Rudno. Nasze oddziały zdobyły ul. Jachowicza i Rappaporta. Ponowne polskie propozycje zawieszenia broni.
Pilot por. Stefan Stec leci do Warszawy w sprawie odsieczy.

13.11.1918
Bitwa obronna na polach Kulparkowa - pozycje utrzymano dzięki akcji szwadronu kawalerii "Wilki". Zniszczenie polskich oddziałów pododcinka Zamarstynów. Odparcie ataków ukraińskich na Wulce i pod Szkołą Kadecką. Dalsze zdobycze polskie pod Hołoskiem Wielkim. Dalsze ostrzeliwanie artyleryjskie szpitala na Politechnice, mimo znaku Czerwonego Krzyża (wiele ofiar). Na Zamarstynowie sotnia Gonty dokonuje rzezi mieszkańców za udział w walkach. Odparcie ataków ukraińskich na Kleparów i Górę Stracenia.
Francja uznaje Polski Komitet Narodowy za władzę administracyjną w Polsce. Proklamowana została Zachodnioukraińska Republika Ludowa - tymczasowa konstytucja przyjęła za godło herb dawnego księstwa halicko-włodzimierskiego - złoty lew na błękitnym polu, zastąpiony wkrótce przez wschodnio-ukraiński trójząb na niebiesko-żółtym polu.

14.11.1918
Krwawe walki o Górę Stracenia oraz aa cmentarzu Łyczakowskim. Ataki ukraińskie na Zamarstynów, Podzamcze, Kulparków i Dworzec Główny. Odparcie ofensywy ukraińskiej. Na Podzamczu zdobyto broń i jeńców.
Stan sił polskich: 1832 walczących, w tym 809 w wieku od 12 do 19 lat. W tej liczbie było 73 wojskowych.
W Warszawie Józef Piłsudski przejmuje oficjalnie od Rady Regencyjnej ster państwa.

15.11.1918
Zdobycie elektrowni na Persenkówce. Odparcie ataków ukraińskich na Szkołę Kadecką. Poważne uszkodzenia gmachu i zbiorów Biblioteki Ossolińskich w czasie zdobycia jej przez Ukraińców.Ciężkie walki obronne na Zamarstynowie pod dowództwem ppor.Starcka. Por. Mond odrzucił wypad nieprzyjaciela od strony Cytadeli.
Dotychczasowy szef sztabu generalnego Rady Regencyjnej gen.Tadeusz Rozwadowski zostaje dowódcą Armii Wschód na terenie Małopolski Wschodniej.

16.11.1918
Oficjalna nota J. Piłsudskiego do państw zachodnich o powstaniu państwa polskiego. Zdobycie parku Stryjskiego, placu Powystawowego, ulicy Poniatowskiego oraz części koszar Ferdynanda. Por. Królikiewicz i por. Derpowski niszczą dwie baterie ukraińskie na Wysokim Zamku.
Rozkaz J. Piłsudskiego nakazujący generałowi Roi w Krakowie organizowanie odsieczy dla Lwowa, oraz płk. Stanisławowi Skrzyńskiemu, zorganizowanie oddziału ochotniczego.

17.11.1918
Zacięte walki na Persenkówce, Kleparowie, Kulparkowie, Zamarstynowie, na cmentarzach Łyczakowskim i Stryjskim. Dalsze ataki ukraińskie na Szkołę Kadecką. Zdobycie przez por.Brzozowskiego stacji kolejowej na Persenkówce. W kontrataku por. Bieńkowski zdobywa rogatkę stryjską oraz ulice: św. Zofii, Stryjską, Obertyńską i Pułaskiego. Do niewoli wzięto 30 jeńców, w tym 9 milicjantów żydowskich oraz wiele broni. Wypad kawalerii lwowskiej na Gródek Jagielloński.

18.11.1918
Naczelny pirotechnik obrony por.inż.Jan Olechowski wysadza z podkopu fragment koszar Ferdynanda, co umożliwiło ich zdobycie. Zajęcie okolic pl.Bema. Dwudniowe zawieszenie broni. 19.11.1918
Pertraktacje o rozejm. Arcybiskup Józef Bilczewski i metropolita Andrzej Szeptycki nawołują do zaprzestania walk. Por.Ludwik de Laveaux zawiadamia o nadchodzącej odsieczy - powstrzymuje to stronę polską od ustępstw.
Gen. Tadeusz Rozwadowski obejmuje dowództwo odsieczy.

20.11.1918 Godz.l5.00
Na Dworzec Główny przybywa 6 pociągów z odsieczą pod dowództwem ppłk. M.Karaszewicz-Tokarzewskiego (140 oficerów i 1228 żołnierzy). Stan sił polskich: 329 oficerów, 2717 żołnierzy, 4 744 karabinów, 25 karabinów maszynowych, 9 dział, 4 minerki, 568 koni, 33 samochody.

21.11.1918 Godz.6.00
- Atak polskich oddziałów na wszystkich odcinkach od wschodu, południa i zachodu. Zdobycie Snopkowa, Pohulanki, Łyczakowa, ulic Majzelsa, Rappaporta, aż do ul. Alembeków, Ubezpieczenie pododdziałów piechoty przez kawalerię z kierunku Wmnik. Rajd kawalerii na Lesienice i walka leśna pod Mariówką. Artyleria ostrzeliwuje Cytadelę i Wysoki Zamek. Na cmentarzu Łyczakowskim ginie Jurek Bitschan.

22.11.1918 Godz.5.00
- Por. dr Roman Abraham z chorążym Mazanowskim wraz ze swymi "straceńcami" z III odcinka obrony zatknął polską chorągiew na Lwowskim ratuszu. Jednocześnie na całym froncie następuje generalne natarcie, prowadzone przez płk. Michała Karaszewicz-Tokarzewskiego. Najzacieklej bronią się Ukraińcy na Wysokim Zamku, ale wycofują się przez Podzamcze na Żółkiew i ulicami Kurkową i Teatyńską na Kaizerwald, Krzywczyce i Lesienice. Do godz.8-ej rano cały Lwów był już w polskich rękach.